VPTZ in 2023

Vrijwillige Palliatieve Terminale Zorg thuis en in de hospices

|||| VPTZ-THUIS

Vanaf haar start in 1995 zet Manteling vrijwilligers in bij mensen thuis in de laatste levensfase, de VPTZ-thuis. We merken dat er soms nog aarzeling bestaat om vreemde mensen in huis te halen en dat mensen niet goed op de hoogte zijn van het bestaan van de VPTZ-thuis. Ook in 2023 hebben we regelmatig publiciteit doen uitgaan naar huisartsen, thuiszorgteams en andere netwerkpartners. Dat had telkens het effect dat er vaker gebeld werd met de vraag om de inzet van een vrijwilliger. Het valt echter op dat de vraag om een inzet vaak pas laat komt in het ziekteproces van de hulpvrager en ook dat we bij herhaling ons aanbod onder de aandacht van verwijzers moeten brengen. Het aantal inzetten in 2023 is daardoor enorm gestegen ten opzichte van de voorgaande jaren en was hoger dan ooit tevoren. Het heeft dus veel zin om bij herhaling aandacht te vragen voor het aanbod van VPTZ-thuis. Zie voor een overzicht van de geholpen hulpvragers in 2023 het kopje ‘Manteling in cijfers’.

|||| VPTZ VRIJWILLIGERS IN DE HOSPICES

Sinds 2002 werken vrijwilligers van Manteling in het Sint Jans Hospice de Casembroot in Middelburg. Hier bieden de vrijwilligers, samen met de verpleging, zorg en aandacht aan de bewoners en hun familie. Er is sprake van een goede samenwerking tussen (de vrijwilligers van) Manteling en het zorgteam van Zorgstroom. Om deze samenwerking goed te laten verlopen, vond er in 2023 regelmatig overleg plaats met het zorgteam.

Vrijwilligers bieden naast ondersteuning in de zorg, aandacht aan de bewoners en hun naasten zodat zij zich thuis voelen. De vrijwilligers helpen bij de dagelijkse verzorging, maken dagelijks heerlijke maaltijden en bieden activiteiten ter ontspanning, zoals spelletjes, voorlezen of naar muziek luisteren. Het ‘er zijn’ en het bieden van een luisterend oor aan bewoners en hun naasten is van grote toegevoegde waarde in het hospice. Deze ogenschijnlijk kleine dingen maken het verschil.
Alle vrijwilligers zetten zich in vanuit hun hart. Dat is van onschatbare waarde en voelbaar aan de goede sfeer en de fijne samenwerking in het hospice. Ook bij bijzondere wensen van bewoners helpen vrijwilligers graag mee om deze te realiseren. Zo is er in 2023 een bewoner in het huwelijk getreden in het hospice.
De groep kookvrijwilligers die in 2017 van start ging, kookt inmiddels op alle avonden in de week.

Na evaluatie van de proef met een dagelijkse extra dienst door een gastheer/gastvrouw (G-dienst) werd van invoering definitief afgezien. De extra dienst bleek in de praktijk niet aan de verwachtingen te voldoen. In plaats ervan is een kleine flexpool gekomen van vrijwilligers die bereid zijn op afroep extra te komen als daar behoefte aan bestaat. Van deze mogelijkheid is in 2023 nog weinig gebruik gemaakt.

Sinds 2018 bestaat er ook een goede samenwerking tussen (de vrijwilligers van) Manteling en (het zorgteam van) WVO Zorg in Hospice Ter Reede in Vlissingen. Samen zetten zij zich in voor een goede palliatieve en terminale zorg aan de cliënten. Zij doen dat met hart en ziel en dat is ook hier merkbaar en voelbaar aan de goede sfeer en de fijne samenwerking in het hospice.
De coronajaren en de vernieuwde samenwerking in het verbouwde hospice leidde ertoe dat ook in 2023 het team van vrijwilligers nog in opbouw was. Het aantal diensten bleef bestaan uit 19 per week; dagelijks een ochtend- en een avonddienst en vijf middagdiensten door de week.
De groep kookvrijwilligers die in 2022 waren gestart groeide zodat er in de loop van het jaar op drie avonden werd gekookt. De werving van nieuwe zorg- en kookvrijwilligers wordt in 2024 voortgezet, zodat het aantal diensten verder kan worden uitgebreid.

|||| VPTZ ALGEMEEN

Naast de introductietrainingen en vrijwilligersbijeenkomsten volgden vrijwilligers in 2023 een webinar over ‘Bewust stoppen met eten en drinken’, georganiseerd door VPTZ-Nederland. Verder werd de nieuwe workshop ‘Fysieke belasting’ georganiseerd, die jaarlijks meermalen zal worden aangeboden. In november namen veel vrijwilligers deel aan het jaarlijkse vrijwilligersuitje van Manteling. Dit keer bestond dat uit een bezoek aan het Etty Hillesumhuis in Middelburg.

Net als in de voorgaande jaren was Manteling in 2023 aangesloten bij de landelijke VPTZ organisatie. Het contact met deze organisatie bleef intensief dankzij digitale overleggen en webinars. Er werden Zoom-bijeenkomsten bijgewoond over kwaliteitsborging, nazorg en evaluaties met nabestaanden en vrijwilligers. Binnen het Netwerk Palliatieve Zorg (Zeeuwse Zorgschakels) werd er betrokkenheid bij de Expertgroep meegedacht over transmurale overdracht en de samen te stellen Wegwijzer Palliatieve Zorg. Met andere VPTZ steunpunten in Zeeland was er via het Zeeuwsbreed Overleg regelmatig fysiek én digitaal overleg hetgeen resulteerde in het oprichten van een Lerend Netwerk, één van de lidmaatschapscriteria van de VPTZ Nederland.