VPTZ in 2022

Vrijwillige Palliatieve Terminale Zorg thuis en in de hospices

|||| VPTZ-THUIS
Vanaf haar start in 1995 zet Manteling vrijwilligers in bij mensen thuis in de laatste levensfase, de VPTZ-thuis. We merken dat er soms nog aarzeling bestaat om vreemde mensen in huis te halen, wellicht als gevolg van corona. De vele publiciteit die we hebben doen uitgaan naar huisartsen, thuiszorgteams en andere netwerkpartners, had het effect dat er vaker gebeld werd met de vraag om de inzet van een vrijwilliger. Het valt ons op dat de vraag om een inzet vaak pas laat komt in het ziekteproces van de hulpvrager. Soms zelfs zo laat dat de hulvrager al overleden is nog voor de vrijwilliger van start kan gaan.
Het aantal inzetten was in 2022 nagenoeg gelijk aan dat van 2021 en is daarmee nog aanmerkelijk lager dan tijdens de jaren voorafgaand aan corona. Zie voor een overzicht van de geholpen hulpvragers in 2022 het hoofdstuk ‘Manteling in cijfers’.

In november heeft VPTZ-Thuis van Manteling zich aangesloten bij de door de landelijke VPTZ organisatie ontwikkelde vragenlijst om feedback te verzamelen bij naasten. Enige tijd na het overlijden van hun dierbare krijgen naasten de vraag om deze digitale vragenlijst in te vullen. Er is ook een papieren versie beschikbar voor wie geen computer heeft. De data worden in een landelijke databank verzameld. Zodra er vijf vragenlijsten zijn ingevuld, krijgt Manteling inzicht in de resultaten.

|||| VPTZ VRIJWILLIGERS IN DE HOSPICES
Sinds 2002 werken vrijwilligers van Manteling in het Sint Jans Hospice de Casembroot in Middelburg. Hier bieden de vrijwilligers, samen met de verpleging, zorg en aandacht aan de bewoners en hun familie. Er is sprake van een goede samenwerking tussen (de vrijwilligers van) Manteling en het zorgteam van Zorgstroom. Om deze samenwerking goed te laten verlopen, vond er in 2022 regelmatig overleg plaats met het zorgteam. In oktober j.l. werd het 20-jarig jubileum van het hospice samen gevierd.
Vrijwilligers bieden naast ondersteuning in de zorg, een luisterend oor, een vriendelijk woord of een glaasje water. Zij waken, houden een hand vast, bereiden een heerlijke maaltijd of ‘zijn er’ voor de bewoners en familie. En nog zoveel meer. Ogenschijnlijk kleine dingen maken een groot verschil. Alle vrijwilligers bieden zorg en aandacht vanuit hun hart. Dat is van onschatbare waarde en voelbaar aan de goede sfeer en de fijne samenwerking in het hospice. Ook de groep kookvrijwilligers die in 2017 van start ging, is nu een volwaardig team. Daardoor wordt er inmiddels op zeven avonden in de week door hen gekookt. Naar hun komst wordt steeds uitgekeken.
Na een geslaagde proefperiode met een extra gastheer-/gastvrouw-dienst in 2021 werd in januari 2022 gestart met een extra zogenaamde G-dienst op doordeweekse dagen. In de verwachting daarmee de kwaliteit van de zorg aan de bewoners nog verder te kunnen verbeteren. In maart 2023 zal de haalbaarheid en het effect van deze G-dienst verder geëvalueerd worden.

Sinds 2018 bestaat er ook een goede samenwerking tussen (de vrijwilligers van) Manteling en (het zorgteam van) WVO Zorg in Hospice Ter Reede in Vlissingen. Samen zetten zij zich in voor een goede palliatieve en terminale zorg aan de cliënten. Zij doen dat met hart en ziel en dat is merkbaar en voelbaar aan de goede sfeer en de fijne samenwerking in het hospice.
Medio december 2021 is het nieuwe Hospice geopend met zeven cliëntenkamers. Vanwege de toen nog geldende coronamaatregelen kon de opening niet officieel plaatsvinden. De uiteindelijke officiële opening vond plaats op 17 mei met een interessante lezing van Carlo Leget (bijzonder hoogleraar palliatieve zorg) waarbij ook de vrijwilligers welkom waren. Met de uitbreiding van het aantal bedden werd ook het zorgteam uitgebreid. En ook het aantal vrijwilligersdiensten nam toe waardoor meer vrijwilligers nodig waren. Inmiddels bedraagt het aantal vrijwilligersdiensten 19, dagelijks een ochtend- en een avonddienst en vijf middagdiensten.
In februari 2022 is er een groepje kookvrijwilligers gestart die eerst op één en vanaf april op twee avonden in de week een vaste kookdienst in het hospice hebben. Naar hun komst wordt steeds uitgekeken. De werving van nieuwe kookvrijwilligers wordt in 2023 voortgezet, zodat het aantal avonden waarop kan worden gekookt ook kan uitbreiden.

“Ik voel me bevoorrecht om van betekenis te kunnen zijn in iemands laatste stukje van diens leven en het voelt bijzonder dat mensen hun levensverhalen willen delen. Als vrijwilliger geef je veel, maar het brengt jezelf ook veel.”

|||| VPTZ ALGEMEEN EN SAMENWERKING
Nieuwe VPTZ-vrijwilligers konden voor het eerst sinds corona weer een fysieke introductietraining volgen en ook konden er weer fysiek bijeenkomsten per  vrijwilligersgroep plaatsvinden. Verder werden aan VPTZ-vrijwilligers diverse inspirerende en verdiepende bijeenkomsten aangeboden, zoals een boeklezing over ‘Een voltooid leven’, een themabijeenkomst ‘Troosten, hoe doe je dat?’ en een verdiepingstraining over Positieve Gezondheid. Ook werden de jaarlijkse trainingen ‘Tilvaardigheid’ en ‘Ziekenverzorging aan bed’ weer georganiseerd.

Net als in de voorgaande jaren was Manteling in 2022 aangesloten bij de landelijke VPTZ organisatie. Overleggen met deze organisatie bleven intensief dankzij vele digitale overleggen. Er werden Zoom-bijeenkomsten bijgewoond over nazorg, kwaliteitsborging en in verband daarmee over toekomstige lidmaatschapscriteria. Ook met de organisaties Netwerk Palliatieve Zorg (Zeeuwse Zorgschakels) en enkele andere VPTZ instellingen in Zeeland was er via het Zeeuwsbreed Overleg regelmatig fysiek én digitaal overleg.